Raportowanie na temat informacji niefinansowych – ESG

Raportowanie niefinansowe pojawiło się w Polsce w roku 2017.  Podstawą wprowadzenia tego rodzaju raportowania w polskich warunkach była dyrektywa o ujawnianiu informacji niefinansowych (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 roku w sprawie ujawniania danych niefinansowych i informacji na temat różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy; ang. Non-Financial Reporting Directive, zwana dyrektywą NFRD). Uregulowania zostały wprowadzone do ustawy o rachunkowości i dotyczą jednostek będących podmiotami zainteresowania publicznego, które zatrudniają powyżej 500 osób i spełniają jedno z dwóch kryteriów dotyczących sumy bilansowej powyżej 85 mln zł lub przychodu netto powyżej 170 mln zł.

Wymogi obejmują w Polsce ok. 300 podmiotów – w tym banki, zakłady ubezpieczeń czy duże spółki giełdowe. Raportowane zagadnienia dotyczą aspektów środowiska naturalnego, społecznych i pracowniczych, poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji. Kwestie te są określane skrótem ESG (environmental, social and governance). Zauważa się, że rosnąca świadomość społeczna, czy zmieniające się oczekiwania inwestorów w zakresie zrównoważonego rozwoju wpływają motywująco na podejście do zagadnień ESG przez firmy.

Odpowiadając na zmiany, które dzieją się w otoczeniu, w tym uwzględniając założenia Europejskiego Zielonego Ładu, w kwietniu 2021 roku Komisja Europejska opublikowała projekt nowej dyrektywy – CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive) – czyli dyrektywy w sprawie raportowania przez przedsiębiorstwa zagadnień dotyczących zrównoważonego rozwoju. Zastąpi ona dyrektywę NFRD.

Stosowaną zasadą przy raportowaniu będzie zasada podwójnej istotności, czyli uwzględnienie wpływu kwestii zrównoważonego rozwoju na działalność firmy oraz wpływu, jaki przedsiębiorstwo wywiera na społeczeństwo i środowisko.

Proponowany projekt rozszerza zakres jednostek objętych obowiązkiem raportowania. Od 1 stycznia 2024 roku (za rok 2023) obowiązkiem mają zostać objęte wszystkie duże spółki i grupy kapitałowe. Nie ma tu już ograniczenia, czy podmiot jest spółką zainteresowania publicznego czy nie. Istotą będzie spełnienie dwóch z trzech warunków: suma bilansowa 20 mln EUR, przychody 40 mln EUR, średnia liczba zatrudnionych na poziomie 250 osób. Od 2026 roku raportowanie będzie dotyczyć również spółek giełdowych małych i średnich, które będą mogły raportować według uproszczonych standardów raportowania. W przypadku grup kapitałowych spółki zależne nie będą zobowiązane do raportowania ESG, pod warunkiem uwzględnienia ich działalności w raporcie spółki dominującej.

Dodatkowo, projekt wprowadza obowiązek weryfikacji raportowanych informacji przez podmioty uprawnione, w tym biegłych rewidentów. W początkowym okresie obowiązywania nowych przepisów podmioty uprawnione będą wykonywać usługę atestacyjną o ograniczonej pewności („limited assurance”), tj. o poziomie zapewnienia zbliżonego do przeglądu sprawozdań finansowych. Docelowo weryfikacja ma być robiona na poziomie wystarczającej pewności („reasonable assurance”), podobnie jak się to dzieje teraz w zakresie badania sprawozdań finansowych.

Projekt zakłada, że raporty będą miały formę cyfrową (prawdopodobnie sporządzane będą w formacie XBRL), co ma ułatwić „maszynowe” generowanie i analizowanie danych w nich zawartych.

Na chwilę obecną trwają prace nad standardami raportowania uzupełniającymi dyrektywę CSRD. Należy zauważyć, że przygotowywane zmiany, obejmujące nie tylko spółki będące JZP, będą stanowić bardzo duże wyzwanie, szczególnie dla podmiotów, które do tej pory nie przygotowywały raportów dotyczących informacji niefinansowych. Problemem może okazać się brak niezbędnych danych, których pozyskanie może wymagać wdrożenia odpowiednich rozwiązań systemowych. Dlatego istotnym wydaje się podjęcie tych działań z wyprzedzeniem, w szczególności, że planowany czas na raportowanie może być stosunkowo krótki, patrząc na harmonogram prac i planowany czas (od 1 stycznia 2024 roku) wdrożenia nowych standardów.

W październiku 2021 roku Ministerstwo Finansów oraz Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przeprowadziło warsztat „Projekt dyrektywy UE ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw na temat zrównoważonego rozwoju”. Ze szczegółami prezentowanych materiałów można zapoznać się tutaj.