Błędy w sporządzonym sprawozdaniu finansowym

Po sporządzeniu sprawozdanie finansowego za dany rok, może wystąpić sytuacja, kiedy w tym sprawozdaniu zostanie zidentyfikowany błąd bądź jednostka uzyska informacje mające istotny wpływ na sprawozdanie.

Błędy, w rozumieniu rachunkowości, wynikają najczęściej z pomyłek arytmetycznych, nieprawidłowego zastosowania zasad (polityki) rachunkowości, niedopatrzeń bądź niewłaściwej interpretacji zdarzeń. Pominięcia lub nieprawidłowości mogą dotyczyć zarówno sprawozdań finansowych jednostki za poprzedni rok, jak i wcześniejsze lata obrotowe.

Wszelkie wykryte błędy, bez względu na to czy były popełnione w bieżącym roku obrotowym czy w poprzednich latach, wymagają korekty.

W zależności od istotności błędu i momentu jego stwierdzenia tj. czy w chwili wykrycia błędu sprawozdanie finansowe zostało tylko sporządzone, sporządzone i zbadane przez biegłego rewidenta czy sporządzone, zbadane przez biegłego rewidenta i zatwierdzone, podejście do korekty błędu jest różne.

Przed ujęciem błędu w księgach rachunkowych jednostka powinna dokonać oceny, czy popełniony błąd jest istotny, czy też nie. W świetle art. 4 ust. 4a ustawy o rachunkowości, informacje wykazywane w sprawozdaniu finansowym należy uznać za istotne, gdy ich pominięcie lub zniekształcenie może wpływać na decyzje podejmowane na ich podstawie przez użytkowników tych sprawozdań.

Według pkt 5.5 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym, ujęcie i prezentacja” (KSR nr 7), przy ocenie istotności konieczne jest łączne rozpatrywanie skutków wszystkich wykrytych błędów, ponieważ, chociaż każdy z nich z osobna może być nieistotny – łącznie mogą spowodować istotne zniekształcenie rocznego sprawozdania finansowego. Istotność błędu uzależniona jest od wielkości i rodzaju pominięcia lub nieprawidłowości ocenianych w kontekście towarzyszących okoliczności. Czynnikiem rozstrzygającym o istotności może być zarówno wielkość, jak i rodzaj pozycji lub kombinacja obu tych czynników.

Jeżeli sprawozdanie zostało tylko sporządzone i znajduje się w trakcie badania przez biegłego rewidenta, to jednostka może wprowadzić korektę do ksiąg rachunkowych, a następnie do sprawozdania finansowego. Wystarczy wtedy poinformować o tym fakcie biegłego rewidenta badającego sprawozdanie.

Bardziej złożona sytuacja jest w momencie kiedy sprawozdanie zostało zbadane, ale jeszcze nie zatwierdzone. Jeżeli jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to zbadał. Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej (art. 54, ust.1 ustawy o rachunkowości).

Jeżeli jednostka otrzymała informacje po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, to ich skutki ujmuje w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała (art. 54, ust.2 ustawy o rachunkowości).