Umorzenie płatności leasingowych przez leasingodawcę

W ramach cyklu informacyjnego o pracach IASB (International Accounting Standards Board; Rada ds. Międzynarodowych Standardów Rachunkowości) oraz IFRIC (International Financial Reporting Interpretations Comittee; Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej) w zakresie MSSF/MSR, przedstawiamy podsumowanie dotyczące jednego z obszarów analizowanych w trakcie posiedzenia IFRIC z 13 września 2022 roku.

W trakcie wrześniowego spotkania IFRIC skonkludowano podejście do ujmowania w księgach leasingodawcy umorzenia płatności leasingowych z tytułu umowy klasyfikowanej jako leasing operacyjny. Zagadnienie to dotyczy zastosowania przepisów MSSF 9 Instrumenty finansowe oraz MSSF 16 Umowy leasingowe.

IFRIC rozważył dwie sytuacje, w których dochodzi do umorzenia opłat leasingowych (zakładając brak innych zmian w umowie):

1. Wystawiono już faktury z tytułu umorzonych opłat leasingowych jednocześnie rozpoznając przychód bieżącego okresu oraz należność. Faktury te nie zostały lub nie zostaną opłacone.
2. Umorzone płatności dotyczą przyszłych opłat leasingowych, tym samym faktury nie zostały jeszcze wystawione.

Pytania jakie zadano to:

1. Zakładając, że umowa nie została zawarta, ale umorzenie jest bardzo prawdopodobne -> w jaki sposób leasingodawca powinien wycenić należności handlowe stosując model oczekiwanych strat kredytowych (zgodnie z MSSF 9)?
2. Czy leasingodawca w momencie zawarcia umowy o umorzeniu płatności powinien całość umorzonych należności i przypadający na nie przychód spisać (zgodnie z MSSF 9) czy oszacować na nowo wartość należności z korektą przychodu (zgodnie z MSSF 16 – modyfikacja umów)?

Przypadek 1

– umowa nie została podpisana, ale jest bardzo prawdopodobne jej zawarcie, oraz
– nie ma niezapłaconych wystawionych faktur przez leasingodawcę, które byłyby objęte umorzeniem

W księgach brak zmian

Przypadek 2

– umowa nie została podpisana, ale jest bardzo prawdopodobne jej zawarcie, oraz
– leasingodawca wystawił faktury i są one niezapłacone, a dotyczą należności, które będą podlegać umorzeniu

Zgodnie z MSSF 9 -> należności handlowe wynikające z leasingu operacyjnego są instrumentem finansowym. Instrumenty finansowe należy wycenić stosując model oczekiwanych strat kredytowych, więc w przypadku, gdy leasingodawca spodziewa się umorzenia swoich należności, należy uwzględnić ten fakt w wycenie.

Przypadek 3

– umowa została podpisana, oraz
– leasingodawca wystawił faktury, a związane z nimi należności podlegają umorzeniu zgodnie z warunkami umowy

Dla wystawionych faktur stosowane są zasady MSSF 9 i należności handlowe, które podlegają umorzeniu są wyksięgowywane z bilansu (tj. wykorzystujemy zawiązany odpis i wyksięgowujemy należności z bilansu).

W zakresie faktur wystawionych, MSSF 16 nie ma zastosowania, tj. nie są one traktowane jak ewentualny koszt związany z modyfikacją umowy leasingowej.

Przypadek 4

– umowa została podpisana, oraz
– leasingodawca nie wystawił faktury, umorzenie dotyczy przyszłych płatności leasingowych

MSSF 9 – nie dotyczy.

Stosujemy zasady MSSF 16, który wskazuje, że taka modyfikacja umowy powoduje, że umowa będzie traktowana jako NOWA. Zgodnie z powyższym leasingodawca powinien na nowo oszacować jakie przychody osiągnie z tytułu nowej umowy i odpowiednio uwzględniać je w sprawozdaniu finansowym stosując liniową metodę rozliczania przychodów z tytułu leasingu.

Poniżej tabelaryczne zestawienie opisanych sytuacji w celu lepszego zobrazowania stanu faktycznego.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu.